سرقفلی منفی چیست؟

 نحوه بر خورد با سرقفلی منفی طبق استاندارد ایران بصورت زیر میباشد:
درصورتی‌که سهم واحد تحصیل‌کننده از خالص ارزش منصفانه داراییها و بدهیهای قابل تشخیص بیشتر از بهای تمام شده ترکیب باشد، خریدار باید :
الف .تشخیص و اندازه‌گیری داراییها و بدهیهای قابل تشخیص واحد تحصیل‌شده و نیز اندازه‌گیری بهای تمام شده ترکیب را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد، و
ب .هرگونه مازاد باقیمانده‌ پس از ارزيابي مجدد را بطور متناسب از ارزش منصفانه تعيين شده براي داراييهاي غيرپولي قابل تشخيص کسر کند.بدين ترتيب سرقفلي منفي و نحوه حسابداري آن در اين استاندارد حذف شده است.

طبق آخرین بیانیه FASBدر صورت وجود سرقفلی منفی بازمجددا در همان مقطع تجدید ارزیابی صورت می گیرد(دلیل ان هم این بیان شده که ممکن است تجدید ارزیابی اولیه بطور صحیح انجام نشده باشد)و پس از ان در صورت وجود سرقفلی منفی انرا به حساب سود و زیان میبریم.

به نظر دید گاه FASB تصویر مطلوبتری ارائه میدهد.چون اگر شما سرقفی منفی را به دارائیهای غیر پولی به نسبت ارزش متعارف انها تسهیم کنید ممکن است که ارزش یک دارائی صفر شود و این مسئله یک مقدار در ارائه تصویر مطلوب خدشه وارد میکند.

البته شاید بد نباشد در خصوص سرقفلی(البته منفی نه) این مطلب هم بیان شود که طبق FASB و استاندارد بین المللی سرقفلی مستهلک نمی شود و بايد در هر دوره مالي از نظر کاهش ارزش بررسي گردد، اما با توجه به اين که آزمون کاهش ارزش در مورد سرقفلي بسيار مشکل است و نيازمند بررسي مکرر ارزش منصفانه داراييها و بدهيهاي قابل تشخيص واحدهاي تجاري فرعي است، طبق استانداردهای حسابداری ایران سرقفلي‌ بايد برمبنايي‌ سيستماتيك‌ طي‌ عمر مفيد آن‌ مستهلك‌ شود. دوره‌ استهلاك‌ بايد بيانگر بهترين‌ برآورد از دوره‌ زماني‌ كسب‌ منافع‌ اقتصادي‌ آتي‌ توسط‌ واحد تجاري‌ باشد. اين‌ فرض‌ قابل‌ رد وجود دارد كه‌ عمر مفيد سرقفلي‌ از تاريخ‌ شناسايي‌ اوليه‌ حداكثر بيست‌ سال‌ است‌. 

سرقفلی منفی
در برخی موارد ممکن است شرکت اصلی جهت تحصیل حقوق صاحبان سهام شرکت فرعی،مبلغی کمتر از ارزش بازار خالص دارائی واحد تجاری تحصیل شده بپردازد.در این حالت،تفاوت مبلغ پرداختی برای تحصیل خالص دارائی شرکت فرعی و خالص دارائی شرکت فرعی بر مبنای ارزش دفتری به نحوی بین دارائیهای غیر جاری غیر پولی به استثناء سرمایه گذاری بلندمدت در اوراق بهادار، کاهشی متناسب تخصیص می یابد. به عنوان مثال اگر شرکتی بابت تحصیل100٪ شرکت دیگر مبلغ 93.000 ریال بپردازد در حالیکه ارزش دفتری خالص دارائیهای شرکت تحصیل شده(فرعی) 61.000 ریال باشد .سرقفلی منفی به شکل زیر بدست می آید:
(اعداد فرضی می باشند)
مبلغ پرداختی بابت خرید 93.000
کسر می شود:
ارزش دفتری خالص دارائیهای شرکت فرعی (61.000)
مازاد تخصیص نیافته : 32.000
کسر می شود :
تفاوت بین ارزش دفتری و ارزش متعارف :
موجودی کالا 16.000
زمین 10.000
ساختمان 20.000
تجهیزات (10.000) 
امتیاز 10.000
اوراق قرضه پرداختنی 10.000
تخصیص مازاد (56.000)
سرقفلی منفی (24.000)
این مازاد منفی بایستی به نسبتی بین دارائیهای غیر جاری غیر پولی(ارزش متعارف) تخصیص و مبلغ آن کاهش داده شود.می توانیم ارزش متعارف هر دارائی را به جمع کل ارزش متعارف دارائیهای مزبور تقسیم و سپس درصد بدست آمده را در مبلغ مازاد ضرب نموده تا سهم هر دارائی مشخص گردد.
جهت کسب اطلاعات کافی در این خصوص استاندارد حسابداری شماره 1۹ را مطالعه بفرمائید.

سرقفلی منفی :گاهی حاصل محاسبه سرقفلی منجربه عددی منفی میشود که آن را در اصطلاح سرقفلی منفی و یا تفاوت منفی میگویند .به دلایل بسیاری امکان ایجاد سرقفلی منفی وجود دارد مثل خرید با چانه زنی .یا اشتباه در ارزیابی.
خرید با چانه زنی :شرکت خریدار که همان شرکت اصلی است از شرکت فرعی خالص دارایی او را خریداری میکند و در این چانه زنی ارزش منصفانه خالص دارایی تحصیل شده فرعی با بهای تمام شده که با در نظر گرفتن چانه ارزیابی شده اختلافی منفی ایجاد میکند.با چانه زنی بهای ترکیب کمتر از واقعیت یا مورد نظر فرعی پرداخت میشود.
اشتباه در ارزیابی:همانطور که گفته شد دارایی و بدهی شرکت فرعی در زمان ترکیب تجاری به ارزش منصفانه ارزیابی میشوند لذا در این ارزیابی گاه اشتباه صورت میگیرد که معمولادر دارایی غیر پولی است.
دارایی غیر پولی:به داراییهایی اتلاق میشود که به علت عوامل بازار مثل تورم یا رکود در طی زمان تغییر ارزش پیدا کنند مثل تجهیزات که با تورم قیمتش افزایش کاذب پیدا میکند .
نحوه برخورد با سرقفلی منفی به شکل زیر است:
1-اول داراییهای غیر پولی را شناسایی میکنیم
2-جمع داراییهای غیر پولی را بدست میاوریم
3-نسبت هر یک از دارایی غیر پولی را از جمع بدست اورید
4-نسبتهای بدست امده را در سرقفلی منفی بدست امده ضرب میکنیم
5-مازادهای هرکدام را نسبت به ارزش دفتری انها حساب کنید
6-مازادهای هر کدام ازداراییها از سهمشان در سرقفلی منفی کسر کنید

پس از مرحله 6 باقی ماندهای مازادهای هر کدام از دارایهای غیر پولی در ثبت پای کاربرگ درج می کنیم.
نکته:اگر درصد مالکیت کمتر از 100% باشد مقدار مرحله 4 در درصد مالکیت ضرب میکند