حسابهای مستقلی كه در ایران نگهداری می شوند

الف- حسابهای مستقل برای وجوه دولتی

ب- حسابهای مستقل برای وجوه امانی

الف- حسابهای مستقل برای وجوه دولتی:

این نوع حسابهای مستقل كه منابع مالی آنها را مالیاتها، عوارض و سایر وجوه درامدهای عمومی و اختصاصی متعلق به دولت و سازمانهای دولتی تشكیل می دهند دربرگیرنده حسابهای مستقل زیر می باشند:

1- حساب مستقل وجوه جاری 2- حساب مستقل وجوه عمرانی 3- حساب مستقل وجوه اختصاصی

1- حساب مستقل وجوه جاری: در ایران هر وزارتخانه یا موسسه دولتی مكلف است برای ثبت عملیات وصول و مصرف وجوهی كه از محل اعتبارات جاری مصوب از خزانه داری كل دریافت می كنند حساب مستقلی تحت عنوان حساب مستقل وجوه جاری نگهداری می نمایند.

حساب مستقل وجوه جاری بعد از تصویب بودجه عمومی توسط قوه مقننه، ابلاغ اعتبارات مصوب به سازمان دولتی و دریافت وجه از خزانه از محل اعتبارات تخصیص یافته ایجاد می شود. حساب مستقل وجوه جاری شامل دریافتها و پرداختهای مربوط به هزینه هایی كه اعتبارات آنها خارج از بودجه مصوب موسسات دولتی و در ردیفهای عمومی بودجه دولت پیش بینی گردیده اند نیز می باشد. اعتبارات مذكور معمولا برای پرداخت هزینه های متفرقه، كارمزد، سود وامهای دریافتی و پرداخت دیون و تعهدات سالهای قبل سازمانهای دولتی به تصویب می رسند.

فعالیتهای مالی این حساب مستقل معمولا بر مبنای حسابداری نقدی تعدیل شده ثبت می شوند و نحوه نگهداری حسابها، تهیه صورتهای مالی، انجام هزینه ها و سایر پرداختهای آن تابع قانون محاسبات عمومی و سایر مقررات عمومی دولت می باشد. این حساب مستقل شامل حسابهای متوازن بودجه ای و حسابهای عادی می باشد.

2- حساب مستقل وجوه عمرانی: هر وزارتخانه یا سازمان دولتی برای هر یك از طرحهای عمرانی مورد اجرای خود باید حساب مستقلی نگهداری نماید كه شامل حسابهای متوازن بودجه ای و حسابهای عادی می باشد. مصارف این حساب مستقل از درامدهای عمومی دولت تامین می شود و نحوه نگهداری حسابها، تهیه صورتهای مالی سالانه و انجام هزینه های آن تابع قانون محاسبات عمومی، قانون برنامه و بودجه، قانون بودجه سالانه كشور و مقررات دیگری است كه در طرح صوب مشخص گردیده اند.

3- حساب مستقل وجوه اختصاصی: این حساب مستقل برای نشان دادن حسابهای مربوط به دریافت و مصرف وجوه و درامدهای اختصاصی كه به موجب قانون برای مصرف یا مصارف خاص در بودجه كل كشور تحت همین عنوان منظور می گردد نگهداری می شود. نحوه ثبت حسابها، تهیه صورتهای مالی و انجام هزینه ها از محل منابع حساب مستقل وجوه اختصاصی تابع مقررات خاص مربوط به تحصیل درامدهای اختصاصی و همچنین قوانین و مقررات عمومی دولت می باشد.

ب- حسابهای مستقل برای وجوه امانی:

وجوه امانی به صورت حسابهای مستقل زیر در سازمانهای دولتی ایران نگهداری می شود:

1- حساب مستقل پرداخت حقوق بازنشستگان

2- حساب مستقل وجوه سپرده

3- حساب مستقل صندوق بازنشستگی

4- حساب مستقل صندوق پس انداز و وام

1- حساب مستقل پرداخت حقوق بازنشستگان: این حساب مستقل معمولا شامل حسابهای متوازن دریافت از صندوق بازنشستگی مربوط و پرداخت حقوق به بازنشستگان و حسابهای بانكی مربوط می باشد.

2- حساب مستقل وجوه سپرده: این حساب مستقل شامل حسابهای متوازن مربوط به دریافت و استرداد سپرده ها و تضمینهایی است كه موسسات دولتی از اشخاص حقیقی یا حقوقی در موارد مختلف دریافت یا از مبالغ قابل پرداخت به آنها كسر می نمایند. شرایط دریافت، نگهداری حسابهای بانكی و استرداد یا ضبط این سپرده ها معمولا در قانون محاسبات عمومی و مقررات اجرایی آن و قراردادها پیش بینی شده است.

3- حساب مستقل صندوق بازنشستگی: این حساب مستقل در هر صندوق بازنشستگی مربوط به كاركنان دولت جهت ثبت فعالیتهای مالی مربوط به وصول كسور بازنشستگی كاركنان از سازمان دولتی مربوط و سایر دریافتها و پرداخت حقوق بازنشستگی و وظیفه به كاركنان بازنشسته و وظیفه بگیر ایجاد می شود.

4- حساب مستقل صندوق پس انداز و وام: بعضی سازمانهای دولتی طبق مقررات مكلفند همه ماهه  مبلغ یا درصد معینی از حقوق كاركنان كسر و مبالغ معینی بابت سهم سازمان دولتی از محل اعتبارات مصوب خود بر آن بیفزاید و جمع مبالغ مذكور را به حساب صندوق واریز نماید. اندوخته های مذكور معمولا در صورت بازنشستگی، بازخریدخدمت یا ازكارافتادگی مستخدم طبق مقررات به وی پرداخت می گردد.